Χοληστερόλη: Τα σημάδια στα πόδια που μαρτυρούν ότι είναι στα ύψη
Μια πάθηση που προσβάλλει περίπου το 60% των ενηλίκων και οφείλεται στις υψηλές τιμές της χοληστερόλης συγκεντρώνει τα έκδηλα σημάδια της στην περιοχή των ποδιών. Ο λόγος για την περιφερική αρτηριακή νόσο, η οποία προκαλείται από την υπερβολική συσσώρευση πλάκας στο εσωτερικό των αρτηριών (αθηροσκλήρωση), με αποτέλεσμα τη μη φυσιολογική ροή του αίματος στην περιοχή των ποδιών.
Ο Δρ. Sami Firoozi, σύμβουλος καρδιολόγος στο St George’s University Hospital του βρετανικού συστήματος υγείας NHS, επισημαίνει επίσης ότι θα μπορούσαν να επηρεαστούν και τα νύχια, καθιστώντας τα εύθραυστα ή οδηγώντας τα να μεγαλώνουν με βραδύτερο ρυθμό.
Αν και η νόσος θα μπορούσε να βλάψει οποιοδήποτε αιμοφόρο αγγείο, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ αναφέρουν ότι επηρεάζει συχνότερα τα πόδια. Στα υπόλοιπα συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται η αραίωση τριχών στα πόδια, μούδιασμα και αδυναμία στα πόδια και ανοιχτές πληγές που δεν επουλώνονται.
Πού οφείλεται
Η υψηλή συσσώρευση της χοληστερόλης στο αίμα θεωρείται ένοχη για αυτό το μπλοκάρισμα των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνοντας παράλληλα τον κίνδυνο πρόκλησης εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιακών προσβολών.
Τα υψηλά αυτά επίπεδα παρατηρούνται κυρίως λόγω της κατανάλωσης λιπαρών τροφών, της μη επαρκούς άσκησης, του υπερβολικού βάρους, του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ, αλλά εξίσου σημαντικό ρόλο θα μπορούσε να παίξει και η κληρονομικότητα.
Η χοληστερόλη παράγεται στο ήπαρ και μεταφέρεται στο αίμα με πρωτεΐνες, που χωρίζονται σε δύο τύπους: στη λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL), τη λεγόμενη «καλή» χοληστερόλη, η οποία μεταφέρει τη χοληστερόλη από τα κύτταρα στο ήπαρ, όπου διασπάται ή περνά ως απόβλητο, και στην «κακή χοληστερόλη», τη λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL), η οποία μεταφέρει τη χοληστερόλη στα κύτταρα, με τις υπερβολικές ποσότητες να συσσωρεύονται στη συνέχεια στα τοιχώματα των αρτηριών.
Μια διατροφή πλούσια σε ζωικά λίπη, όπως βούτυρο και επεξεργασμένο κρέας, θα μπορούσε να αυξήσει την «κακή» χοληστερόλη. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής θεωρούνται καθοριστικές για τη μείωσή της, όπως η κατανάλωση λιγότερων λιπαρών τροφίμων, η περισσότερη άσκηση, η διακοπή του καπνίσματος και η μείωση του αλκοόλ.
Αναφορικά με τη φαρμακευτική αντιμετώπιση, οι στατίνες, μια ομάδα φαρμάκων που μπορούν να μειώσουν την LDL, αποτελούν έναν από τους κύριους τρόπους αντιμετώπισης της υψηλής χοληστερόλης.
Η υψηλή χοληστερόλη (ή υπερχοληστερολαιμία) είναι μια κατάσταση όπου τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα είναι αυξημένα, γεγονός που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Αν και η χοληστερόλη είναι μια απαραίτητη ουσία για τον οργανισμό (για τις κυτταρικές μεμβράνες, τις ορμόνες κ.λπ.), η υπερβολική ποσότητα, ειδικά της “κακής” χοληστερόλης, μπορεί να είναι επικίνδυνη.
Τι είναι η Χοληστερόλη και οι Τύποι της
Η χοληστερόλη μεταφέρεται στο αίμα μέσω συμπλόκων που ονομάζονται λιποπρωτεΐνες:
- LDL Χοληστερόλη (“Κακή”): Μεταφέρει τη χοληστερόλη από το ήπαρ στα κύτταρα. Όταν είναι αυξημένη, συμβάλλει στη συσσώρευση πλάκας στα τοιχώματα των αρτηριών (αρτηριοσκλήρυνση), κάνοντάς τες στενές και σκληρές.
- HDL Χοληστερόλη (“Καλή”): Συγκεντρώνει την περίσσεια χοληστερόλης από τα τοιχώματα των αγγείων και την επιστρέφει στο ήπαρ για αποβολή. Τα υψηλά επίπεδα HDL έχουν προστατευτικό ρόλο.
- Ολική Χοληστερόλη: Το συνολικό επίπεδο χοληστερόλης στο αίμα.
- Τριγλυκερίδια: Είναι άλλος τύπος λιπιδίων (όχι χοληστερόλη) που συνήθως μετρώνται ταυτόχρονα. Τα υψηλά τριγλυκερίδια αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα.
Συμπτώματα και Κίνδυνοι
Συμπτώματα
Η υψηλή χοληστερόλη συνήθως δεν έχει εμφανή συμπτώματα και για αυτό αποκαλείται συχνά “σιωπηλός κίνδυνος”. Ο μόνος τρόπος για να διαπιστωθούν οι αυξημένες τιμές είναι μέσω αιματολογικών εξετάσεων (λιπιδαιμικό προφίλ).
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν κάποια ορατά σημάδια, κυρίως σε άτομα με πολύ υψηλή χοληστερόλη (όπως η οικογενής υπερχοληστερολαιμία):
- Ξανθελάσματα: Κίτρινες πλάκες γύρω από τα μάτια (κυρίως στα βλέφαρα).
- Ξανθώματα: Κίτρινες πλάκες που εμφανίζονται σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως αγκώνες ή γόνατα.
Κίνδυνοι
Ο κύριος κίνδυνος της υψηλής χοληστερόλης είναι η αρτηριοσκλήρυνση και η επακόλουθη αύξηση του κινδύνου για:
- Έμφραγμα του μυοκαρδίου
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Περιφερική αγγειοπάθεια
- Λιπώδης διήθηση του ήπατος
Αντιμετώπιση και Μείωση των Τιμών
Η αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερόλης απαιτεί συνήθως αλλαγή στον τρόπο ζωής και, σε πολλές περιπτώσεις, φαρμακευτική αγωγή.
1. Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής (Δίαιτα & Άσκηση)
Αυτές οι αλλαγές αποτελούν τη βάση της αντιμετώπισης:
- Διατροφή:
- Μείωση των κορεσμένων και trans λιπαρών (κόκκινο κρέας, πλήρη γαλακτοκομικά, βούτυρο, επεξεργασμένα τρόφιμα, τηγανητά).
- Αύξηση της κατανάλωσης φυτικών ινών (βρώμη, όσπρια, φρούτα, λαχανικά) και «καλών» λιπαρών (ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, λιπαρά ψάρια πλούσια σε Ω-3 όπως σολομός και σαρδέλες).
- Περιορισμός ζάχαρης, επεξεργασμένων υδατανθράκων και αλκοόλ.
- Άσκηση: Συστηματική σωματική δραστηριότητα (π.χ. 30 λεπτά έντονο περπάτημα τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας) βοηθά στη μείωση της LDL και στην αύξηση της HDL.
- Διακοπή Καπνίσματος.
- Απώλεια Βάρους: Ακόμη και μια μικρή απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει σημαντικά την ολική χοληστερόλη, την LDL και τα τριγλυκερίδια.
2. Φαρμακευτική Αγωγή
Εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν επαρκούν ή εάν ο κίνδυνος του ασθενούς είναι πολύ υψηλός (λόγω συνυπαρχουσών παθήσεων), ο ιατρός μπορεί να χορηγήσει φάρμακα, με πιο συχνά:
- Στατίνες: Μειώνουν την παραγωγή χοληστερόλης από το ήπαρ και αποβάλλουν μεγάλο ποσοστό της LDL.
- Αναστολείς απορρόφησης χοληστερόλης: Μειώνουν την απορρόφηση χοληστερόλης από τις τροφές.
- Φιμπράτες: Χρησιμοποιούνται κυρίως για τη μείωση των τριγλυκεριδίων.
Σημαντική Σημείωση:
Οι φυσιολογικές τιμές χοληστερόλης διαφέρουν ανάλογα με τον κάθε άνθρωπο και τους συνολικούς παράγοντες κινδύνου που έχει (π.χ. διαβήτης, υπέρταση, κάπνισμα). Για αυτό, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για να καθορίσετε τους προσωπικούς σας στόχους και την κατάλληλη αντιμετώπιση.
Η στρατηγική είναι να εντάξετε τροφές πλούσιες σε διαλυτές φυτικές ίνες και μονοακόρεστα/πολυακόρεστα λιπαρά (Ω-3 και Ω-6), ενώ παράλληλα περιορίζετε τα κορεσμένα και τρανς λιπαρά.
Κορυφαίες Τροφές για Μείωση της Χοληστερόλης
Δημητριακά & Όσπρια Βρώμη (και πίτουρο βρώμης), κριθάρι, φασόλια, φακές, ρεβύθια. Είναι πλούσια σε διαλυτές φυτικές ίνες (κυρίως η βήτα-γλυκάνη στη βρώμη), οι οποίες δεσμεύουν τη χοληστερόλη στο έντερο και εμποδίζουν την απορρόφησή της.
Λιπαρά Ψάρια Σολομός, σαρδέλες, σκουμπρί, ρέγγα, τόνος (φρέσκος). Παρέχουν υψηλές ποσότητες Ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία μειώνουν τα τριγλυκερίδια και έχουν προστατευτική δράση για την καρδιά.
Ξηροί Καρποί & Σπόροι Καρύδια, αμύγδαλα, λιναρόσπορος, σπόροι chia. Περιέχουν μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά που μειώνουν την LDL. Ειδικά τα καρύδια είναι πλούσια σε φυτικές στερόλες και φυτικές ίνες.
Λίπη & Έλαια Ελαιόλαδο (παρθένο). Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν την LDL.
Φρούτα & Λαχανικά Μήλα, εσπεριδοειδή (πορτοκάλια), σταφύλια, φράουλες, μπάμιες, μελιτζάνες. Πολλά φρούτα περιέχουν πηκτίνη, έναν τύπο διαλυτής ίνας που μειώνει την LDL.
Εμπλουτισμένα Τρόφιμα Εμπλουτισμένα γάλατα, γιαούρτια ή μαργαρίνες. Περιέχουν πρόσθετες φυτικές στερόλες και στανόλες, ουσίες που εμποδίζουν την απορρόφηση της χοληστερόλης από το έντερο.
Τροφές προς Περιορισμό
Για να μειώσετε αποτελεσματικά τη χοληστερόλη, είναι εξίσου σημαντικό να περιορίσετε ή να αποφύγετε τα εξής:
Κορεσμένα Λίπη:
Λιπαρά τεμάχια κόκκινου κρέατος (π.χ. παϊδάκια, λουκάνικα).
Πλήρη σε λιπαρά γαλακτοκομικά (πλήρες γάλα, βούτυρο, κρέμα γάλακτος, λιπαρά τυριά).
Trans Λιπαρά:
Τηγανητά φαγητά.
Εμπορικά γλυκίσματα (μπισκότα, κέικ), συσκευασμένα σνακ.
Η σελίδα αποποιείται κάθε ευθύνη από τις αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων ιστοσελίδων, για τα οποία (άρθρα) την ευθύνη την έχει ο υπογράφων ως πηγή.
*Το περιεχόμενο του παρόντος άρθρου, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε ιατρικής γνωμάτευσης και κάθε άλλης πληροφορίας που σχετίζεται με την υγεία, είναι μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια συγκεκριμένη διάγνωση ή θεραπευτικό πλάνο για κανένα άτομο. Η χρήση αυτής της ιστοσελίδας και των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν, δεν δημιουργεί μια σχέση γιατρού-ασθενή. Πάντα να αναζητείτε την άμεση συμβουλή του προσωπικού σας γιατρού σε σχέση με οποιεσδήποτε ερωτήσεις ή προβλήματα που αντιμετωπίζετε με την υγεία σας.
