Τέλος η οδήγηση για τους ηλικιωμένους

Το τροχαίο δυστύχημα στον Βόλο που στέρησε τη ζωή δύο νέων ανθρώπων επαναφέρει στο προσκήνιο της επικαιρότητας την αναγκαιότητα επιβολής περιορισμών στην οδήγηση των ηλικιωμένων κατά τις νυχτερινές ώρες.
Τέλος η οδήγηση τη νύχτα για τους ηλικιωμένους

Με τον πιο τραγικό τρόπο επέστρεψε στο προσκήνιο της επικαιρότητας η συζήτηση για την επιβολή περιορισμών σε οδηγούς που είτε έχουν υπερβεί ένα ηλικιακό όριο είτε αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας που καθιστά μη ασφαλή την παρουσία τους πίσω από το τιμόνι.

Σύμφωνα με τις αρμόδιες αρχές που έχουν αναλάβει τη διαλεύκανση των συνθηκών κάτω από τις οποίες δύο νέοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην άσφαλτο, κατά πάσα πιθανότητα η ευθύνη του δυστυχήματος βαραίνει τον 82χρονο οδηγό του αγροτικού, ο οποίος δεν διέθετε την ικανότητα να οδηγεί με ασφάλεια κατά τις νυχτερινές ώρες.

Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει ότι σε περιπτώσεις που ιατρικοί ή άλλοι λόγοι περιορίζουν την ικανότητα οδήγησης κατά τις νυχτερινές ώρες, τότε ο οδηγός απαγορεύεται να κινείται με το όχημά του μετά τη δύση του ηλίου.

Οι εν λόγω περιορισμοί αναφέρονται στον κωδικό “12”, με κωδικοποιημένη μορφή, στο πίσω μέρος των νέου τύπου διπλωμάτων οδήγησης (πλαστικοποιημένες κάρτες). Ένας τέτοιος περιορισμός αφορά την οδήγηση μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας, και αναγράφεται με τον κωδικό «05.01».

Ο βασικός λόγος που μπορεί να επιβληθεί ένας τέτοιος περιορισμός αφορά σε προβλήματα όρασης που καθιστούν επιτακτική την αποφυγή της οδήγησης κατά τις νυχτερινές ώρες.

Ειδικότερα, η οδήγηση τη νύχτα εγκυμονεί από μόνη της αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης ενός δυσάρεστου οδικού συμβάντος, δεδομένου ότι οι άνθρωποι είμαστε ημερόβια όντα και όχι νυκτόβια. Τα μάτια μας προσαρμόζονται στο σκοτάδι, αλλά μόνο ως ένα βαθμό, ενώ ακόμα μεγαλύτερα εμπόδια στο να βλέπουμε απρόσκοπτα κατά τη διάρκεια της νύχτας υψώνουν παθήσεις σχετικές με την όραση.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τουλάχιστον 2,2 δισ. άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, ενώ τα περισσότερα άτομα που πάσχουν είναι ηλικίας άνω των 50 ετών.

Αναφορικά με τις ασθένειες που μπορεί να καταστήσουν αναγκαία την απομάκρυνσή μας από το τιμόνι, σε αυτές συμπεριλαμβάνεται η εκφύλιση της ώχρας κυλίδας, μια πάθηση που αλλοιώνει την ωχρά κηλίδα μερικώς ή ολικώς. Η πολύ συχνή αυτή πάθηση, επηρεάζει τόσο τη μακρινή όσο και την κοντινή όραση, και δυσχεραίνει ορισμένες καθημερινές δραστηριότητες ή τις καθιστά αδύνατες.

Οδήγηση τέλος για ηλικιωμένους: Ποιοι χάνουν το δίπλωμα στα 65 και ποιοι στα 67

Στο τραπέζι βρίσκονται προτάσεις για αυστηρότερες ιατρικές εξετάσεις, περιορισμούς στο ωράριο και, σε ορισμένες περιπτώσεις, γεωγραφικούς περιορισμούς για συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε εξέλιξη έντονος διάλογος γύρω από τα ηλικιακά όρια και τις προϋποθέσεις ανανέωσης επαγγελματικών αδειών οδήγησης. Στόχος είναι η εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ της διατήρησης της αυτονομίας των οδηγών και της ενίσχυσης της οδικής ασφάλειας. Στο τραπέζι βρίσκονται προτάσεις για αυστηρότερες ιατρικές εξετάσεις, περιορισμούς στο ωράριο και, σε ορισμένες περιπτώσεις, γεωγραφικούς περιορισμούς για συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών.

Το ιταλικό παράδειγμα

Η Ιταλία έχει εδώ και δεκαετίες θεσπίσει αυστηρούς κανόνες για τις άδειες κατηγοριών C και D, που αφορούν τη μεταφορά επιβατών και βαρέων φορτίων. Από τα 65 έτη απαιτούνται πιο εντατικοί ιατρικοί έλεγχοι, ενώ στα 68 έτη η ανανέωση γίνεται εφικτή μόνο κατ’ εξαίρεση και με ειδική ιατρική γνωμάτευση. Αντίθετα, οι άδειες κατηγορίας Β δεν επηρεάζονται, επιτρέποντας στους ηλικιωμένους οδηγούς να συνεχίσουν να χειρίζονται Ι.Χ.
Η συζήτηση για πιθανή αύξηση του ορίου στα 70 έτη επανήλθε πρόσφατα λόγω της σοβαρής έλλειψης επαγγελματιών οδηγών, η οποία ταλανίζει όχι μόνο την Ιταλία αλλά και πολλές άλλες χώρες.

Πανευρωπαϊκή έλλειψη οδηγών

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Οδικών Μεταφορών (IRU), η έλλειψη επαγγελματιών οδηγών έχει φτάσει τα 3,6 εκατομμύρια παγκοσμίως. Στη Γερμανία, μόλις το 2,6% των οδηγών φορτηγών είναι κάτω των 25 ετών, ενώ σχεδόν το 45% έχει ήδη ξεπεράσει τα 55. Στις 35 χώρες που εξετάστηκαν, οι οδηγοί κάτω των 25 ετών δεν ξεπερνούν το 6,5% του συνόλου, γεγονός που επιτείνει την ανησυχία για το μέλλον του κλάδου.

Η ελληνική πραγματικότητα

Στην Ελλάδα, το νομοθετικό πλαίσιο ορίζει ανώτατα όρια για την άσκηση επαγγελματικής οδήγησης:

• 67 έτη για οδηγούς φορτηγών και λεωφορείων
• 65 έτη για οδηγούς σχολικών και τουριστικών λεωφορείων που μεταφέρουν μαθητές

Οι ρυθμίσεις αυτές έχουν θεσπιστεί για να διασφαλίσουν την προστασία της ανθρώπινης ζωής, ειδικά σε οχήματα που μεταφέρουν επιβάτες και παιδιά. Οι περιορισμοί λειτουργούν προληπτικά, χωρίς να σημαίνει ότι όλοι οι οδηγοί αυτών των ηλικιών είναι ακατάλληλοι.